De kunst van het kiezen
Het geheim van goed kiezen: wat telt echt?
Welk persoonlijkheidstype neemt betere besluiten en wie is daarmee het meest tevreden? Psycholoog Barry Schwartz onderscheidt in zijn wetenschappelijk onderzoek twee typen: de Maximisers en de Satisficers, daarmee voortbordurend op onderzoek van Nobelprijswinnaar Herbert E. Simon die al in 1956 met het 'satisfising concept' kwam, waarin hij de woorden ‘satisfying’ and ‘sufficing’ combineerde. Schwartz’ boek ‘The Paradox of Choice: Why More is Less’ (2004) werd meteen een bestseller en zowel in de psychologie als in de (gedrags)economie een standaardwerk. Hij toonde aan dat mensen bij het maken van keuzes ingedeeld kunnen worden in twee categorieën. De Maximiser streeft naar maximaal resultaat, zoveel mogelijk van alles. De Satisfiser hanteert een keuze-idioom dat toewerkt naar een tevredenstellende uitkomst. De eerste groep blijft zoeken. Naar het groene gras aan de overkant, naar datgene wat men (denkt) niet (te) hebben en wat (wellicht) beter zou kunnen zijn. Het is een pad dat vaak bezaaid is met aannames, twijfel, keuzestress en – bijna onvermijdelijk – spijt. Mensen in de tweede groep zijn doorgaans gelukkiger. Zij maken een keuze ook al zijn niet alle hokjes aangevinkt, zij weten wanneer ze gevonden hebben wat zij zochten en zien ‘goed’ en niet ‘perfect’ als het optimale.
You cannot picture the whole. But when you stand in front of the painting, you will know.
Minder is vaak echt meer
We kiezen veel in dit leven. Van besluiten over kleine, onbeduidende zaken tot de grote, levensbepalende beslissingen. Op alle terreinen van het leven worden wij in deze tijd in de gelegenheid gesteld keuzes te maken uit een veelheid aan mogelijkheden. Dat maakt het kiezen zelf er vaak niet makkelijker op: (te)veel opties en een overvloed aan informatie doen een groot beroep op het eigen vermogen tot selecteren en interpreteren. We moeten zelf onze prioriteiten, doelen, wensen en verlangens goed op een rij zetten. Doen we dat ook als het gaat om een levenspartner? Jazeker en het is vaak hier dat er onbewust en ongewild een hapering wordt ingebouwd. Iets wat ervoor zorgt dat het zoekproces naar die ene, echte, ware, niet zo soepel verloopt of zelfs niets oplevert. Wat zit daar achter?